สองมือ   เหตุเริ่มต้น

เหตุเริ่มต้นมาจากฝนตกหนักมากในช่วงที่ผ่านมา และตกหนักอย่างต่อเนื่อง   ประกอบกับงานสวน มีการวางแผนงานไว้ไม่ดีพอ  เพียงเหตุผลเดียว เพื่อประหยัดงบประมาณในการทำสวนและความเร่งรีบ ด้วยความจำกัดของเวลา และสุดท้ายกับความคิดที่ว่าไม่เป็นไร ทำให้เกิดปัญหาขึ้น  ทำให้มีเหตุจำเป็นต้องแก้ปัญหา ด้วยสองมือของตัวเองในการแก้ปัญหา

ตอนเริ่มสร้างเส้นทางเข้าสวนเพื่อใช้เป็นเส้นทางหลักในการสัญจรภายในสวน  ก็ไม่ได้คิดสร้างจริงจังเท่าไหร งบก็มีไม่พอ คิดแค่ว่ารถยนต์ขับเคลื่อน 4 ล้อที่ใช้สำหรับงานสวนอย่างเดียวน่าเอาอยู   งบประมาณที่ได้รับการจัดสรร เลยไปลงอีกสวนหนึ่งส่วนมากกว่า

เหตุผลที่มาทำสวนนี้  เห็นว่าพื้นที่ยังว่างและติดกับถนนใหญ่เข้าเมือง ใกล้บ้าน  เลยจะทำไว้เพื่อตามความฝันของตนเอง  ปลูกต้นไม้ ไม้ป่า ไม้เศรษฐกิจ  รอต้นไม้ใหญ่ก็เริ่มแก่ตัวพอดี ในส่วนที่เป็นไม้โตเร็ว  เมื่อถึงตอนนั้น

ตามความวาดฝันและแนวคิด   จะตัดมาทำขนำ นอนเล่น ไว้อ่านหนังสือ ท่องอินเตอร์เน็ต ออกกำลังกาย ทำกิจกรรมอะไรก็ได้ ที่สามารถสร้างงาน ให้กับตัวเอง เน้นสร้างเป้าหมายให้กับชีวิต เพื่อจะได้ไม่เป็นคนไร้ค่า และทำในสิ่งที่คนเขาชอบทำกัน เมื่อแก่ตัว

และอีกเหตุผลหนึ่งก็คือ ในความคิดส่วนตัว คิดว่า  สวนนี้ ไม่น่าจะเป็นสวนที่สร้างรายได้ ในระยะสั้นได้ แต่เป็นสวนที่น่าจะได้รายได้ หรือผลประโยชน์ระยะยาว   ในช่วงบุกเบิกสวน ก็เลยไม่ลงทุนมาก  แค่ให้รถไถดันเป็นทาง ให้รถก็สามารถเข้าออกได้  และคิดว่า เมื่อแก่ตัวกว่านี้ จะกลับมาทำเป็นสวนหลักตามเหตุผลข้างต้น

แต่…มันเริ่มมีปัญหาในปีนี้ ฝนตกมากและตกมาตลอด ยิ่งไม่น่าเชื่อ เดือนมีนาคม และเมษายน ฝนก็ตกตลอด จนถนนเส้นทางเข้าสวน เริ่มไม่เป็นถนน แต่กำลังกลับกลายเป็นอย่างอื่นแทน  แต่ก็ยังสามารถขับรถ เข้าออก ได้ปกติ

 

เหตุการณ์นึกไม่ถึง

แรกๆๆ ก็ไม่มีปัญหาอะไร  รถยังเข้าออกได้สบาย ชิวๆๆ บางทีก็รู้สึกสนุกและลุ้นไปด้วยเป็นบางขณะ  เมื่อผ่านจุดที่มันผ่านยากเพราะโคลนมันเริ่มมาก  ดินเริ่มเป็นร่องลึก เพราะน้ำหนักรถ

ในใจก็คิดว่า ดี จะได้ลองวินซ์ไฟฟ้า   รถอาจจะสกปรกหน่อย  ไม่มีปัญหา  เพราะปกติ รถมันสกปรกตลอดอยู่แล้ว รถคันนี้ ซื้อมาสำหรับเข้าสวนอย่างเดียว  ราคาก็แค่หลักหมื่น (ไม่คิดค่าแต่งเพิ่มเติมที่เพิ่มสมรถนะของรถ)  มาตอนนี้ มันกลายเป็นรถคู่ใจ ที่ใช้งานม้นมากที่สุด และรักมันมาก “เจ้าเขียวน้อย”

พูดถึง “เจ้าเขียวน้อย” แล้ว ไม่ค่อยอยากจะจอดติดทางเข้าสวนมากนัก เพราะถ้าจอด แล้วกลัวคนขับรถเครื่องที่ขับรถผ่านไปมา จะชนรถคันอื่นบนถนน เพราะส่วนมาก จะเห็นมามอง เจ้าเขียวน้อย จนลับตา เกือบทุกคน

หยุดเรื่อง เจ้าเขียวน้อย มาต่อ ปัญหาก็เริ่มก่อตัวขึ้น และกำลังจะเกิดเป็นปัญหา  ที่เริ่มเห็นได้ชัดคือเมื่อขึ้นถนนดำ  ถนนดำเริ่มจะสกปรกมาก  รถที่วิ่งตามหลังมา จะต้องคอยหลบโคลนที่หลุดจากรถแล้วมากองบนถนน กับที่ล้อสลัดออกมาตอนวิ่ง  บางครั้งเมื่อมองจากกระจกหลัง รถเครื่องบางคัน หรือรถยนต์ที่สะอาด จะหลีกไปขับเลนอื่นที่ไม่มีโคลน

ก็เริ่มคิดแล้ว  เราอาจจะคิดว่าไม่เป็นไร สบายๆๆ  ชิวๆๆ เอาอยู่สนุก ได้อวดคนอื่นว่ารถเราลุยได้เต็มที่   แต่คนอื่นที่เขาใช้เส้นทางเดียวกับเราบนถนนดำ  เขาน่าจะมีปัญหา

หากฝนตกตามหลังด้วยแล้ว  โคลนที่หล่นจากรถมันจะกองบนถนน รถเครื่องที่วิ่งตามหลังมา จะมีอาการ เพราะถนนเริ่มลื่น

มันกำลังจะก่อตัวเป็นปัญหาให้กับคนอื่น

เมื่อหวนกลับมานึกถึงลูกน้องในสวนใหญ่ ที่เคยบ่นพร้อมข้อร้องในเชิง ว่า  หากฝนตกหนักและไม่จำเป็นจริงๆๆ  ขอร้องอย่าขับรถเข้าในสวนใหญ่ที่พวกเขาต้องใช้งานกรีดยางในเวลากลางคืน  เพราะเส้นทางที่ใช้ประจำจะมีปัญหาทันที

เพราะมันจะทำให้ ลูกน้องทั้งสองคน จะขับรถเครื่องผ่านเส้นทางนั้นไม่ได้ ถนนนั้นมันเละ ขับลำบากมาก   และมีแนวโน้มว่าจะพังในอนาคตอีกด้วย  ยิ่งตอนดินแห้ง มันก็จะเป็นร่องรอยล้อรถ ขับตอนกรีดยางเวลากลางคืน  มีโอกาสปีนร่องล้มลงได้

พอหันมามอง ทางเข้าสวนที่กำลังเละตอนนี้  ก็ยอมรับว่าลูกน้องพูดถูก เพราะรถเครื่องไม่สามารถเข้าได้เลย

ปัญหาสำคัญคือคนตัดหญ้าให้วัว ซึ่งปกติใช้รถพ่างข้างเข้าไม่ได้  เมื่อคนตัดหญ้าให้วัวเข้าไม่ได้ ปัญหาที่จะตามมาอีกคือสวนก็ต้องรก แน่นอนเพราะหากจะตัดเอง ก็เสียเวลา หากมีคนตัดให้ เลือกเอาคนตัดให้ดีกว่า

บางคนว่า ใจดีจัง ไม่ได้ใจดีหรอกครับ ฮ่าาาา เพียงแต่หากมีคนตัดหญ้าให้วัวมากๆๆ สวนเรามันจะไม่รก เพราะเขาจะเข้ามาช่วยตัดให้เราเรียบร้อย

ที่เหลือเราก็เก็บรายละเอียด เช่น โคนตันไม้ หรือบางที่ ที่เขาไม่กล้าตัด เพราะชิดตันไม้มาก

เลยรีบคิดว่า จะเอาอย่างไรดี

 

ถ้าลงท่อระบายน้ำขนาดใหญ่ ราคามันแพง ต้องใช้แบคโฮ ที่สำคัญคือทำเองไม่ได้ ต้องจ้างหมด และดูพื้นที่แล้ว แค่น้ำผ่านนิดเดียว  คิดไปคิดว่า เลยตกลงใจเอาท่อขนาด 30  CM มาลงเพราะทำเองคนเดียวได้

ก็จัดการหา ท่อระบายน้ำ เขาเอามาส่งให้ที่สวน  เขาไม่เรื่องมาก เพราะสวนติดกับถนนใหญ่ สะดวกในการส่ง  และที่สำคัญ ในสวนใหญ่ หากต้องการอะไร ส่วนมากก็สั่งเขาเจ้าเดียว เขาเลยจัดการให้เร็ว

เมื่อท่อระบายน้ำมาถึง เสร็จเรียบร้อย ก็ไปนั่งพิจารณา คิดการวางแผนตั้งแต่เอาท่อลงจากรถ  จุดที่จะวาง สภาพของน้ำที่ไหลผ่าน ระดับความสูงของน้ำ  สภาพพื้นดินรวมไปถึงการขุดเพื่อวางท่อระบายน้ำ

เจอปัญหาที่นึกไม่ถึง เงินก็ช่วยไม่ได้

วางท่อเสร็จ ก็จัดเรียงอย่างสวยงาม แต่ก็โชคดี ที่คนที่บ้านยอมเสียเวลาอันมีค่ามากของเขามาช่วยวางแผน และช่วยคิด

มันสำคัญจริงๆๆ แม้ไม่ต้องลงแรงช่วยดันช่วยยก  แต่ช่วยคิดช่วยวางแผน ทำงานเป็นทีมเล็กๆๆ และคอยดูตอนเราทำ เหมือนโค้ช ที่คอยชี้แนะ

เพราะคนเราทำงานบางที  ทำเองคนเดียว บางจุดเราเห็นแค่หน้างานของเรา แต่หากมีใครสักคนมานั่งมองในภาพรวมของเรา เขาจะเห็นหมด และเขาจะใช้เวลาส่วนหนึ่งคิดล่วงหน้า ว่าต้องทำอะไรบ้าง แนะนำให้เราเสร็จ

เมื่อว่างท่อเสร็จ จากการวางแผนว่าไม่ต้องฝั่งท่อ เพราะน้ำแค่ข้ามถนนเล็กๆๆ น้อยๆๆ  ท่อระบายน้ำมันเลยลอยตัวบนถนน

ก็มาคิดต่อว่าจะทำอย่างไรดี   ผ่านการถกเถียงในทีม กันพอสมควร  สุดท้ายในทีม (มีสองคน)  ลงมติว่า ให้ซื้อดินมาถม แล้วเอารถไถ มาปรับให้เรียบ

ปัญหาเริ่มเกิดตรงนี้ แหละ

ติดต่อไปยังคนรับถมที่  เจ้าแรก บอกรถไม่อยู่ในพื้นที่ ต้องรอ จนกว่าจะมีรถมาวิ่งในพื้นที่  ถ้ารอเป็นเดือน แล้วรถจะเข้าสวนอย่างไร ปัญหาเริ่มมาแล้ว แม้มีเงิน

เลยติดต่อไปอีกเจ้า รายนี้ ตกลงจะเอามาให้ 3 คันรถ รถละ 800 บาท ก็เป็นอันตกลง นัด 4 โมงเย็น

ตอนเย็น ก็ออกจากบ้านในรอที่สวน จนถึงเวลา 4 โมงเย็น ก็ไม่เห็นมา  โทรไปหาก็ไม่รับสายและไม่โทรกลับ

สุดท้าย ก็ไม่มา

ในทีม ดีใจกันมาก เพราะถือว่า วันนี้โชคดีจริงๆๆ  และเป็นความโชคดีมาก

คนที่อ่านอาจจะงง ว่า  มันโชคดีอย่างไร   คำว่า โชคดี เพราะว่า มีแปลนจะวางท่อระบายน้ำข้ามห้วยในสวนใหญ่และจะตัดถนนให้รถวิ่งได้ภายในสวน สร้างเส้นทางใหม่ใช้ดินถม  ไม่ต้องให้ลูกน้องบ่น เวลาเอารถเข้าสวนช่วงหน้าฝน

แต่ติดปัญหาใหญ่คือ สองปีแล้วที่ฝนตกหนัก จนน้ำในห้วยมันมาก กับไม่กล้าให้รถถมดินวิ่งเข้าสวน เพราะดินมันจะนุ่มเพราะฝนตก กลัวรถหกล้อเข้าสวนแล้วมันกระทบกับรากยาง

และก็คิดว่า จะเอาเจ้านี้แหละให้รับเหมาในการถมดินข้ามคลอง กับถมดินเพื่อสร้างถนน  ให้ผ่ากลางสวนเพื่อลดระยะเวลาในการทำงาน ลดระยะทางในการเดินทางภายในสวน  (เป็นข้ออ้างมากกว่า เพราะขี้เกียจเดิน ระยะทางจากปากทางเข้าสวน กับสุดสวนเกือบ 700 กว่าเมตร เลยทำเส้นทางให้รถวิ่งแทน แต่หากไม่เป็นถนนดีๆๆ  แม้รถลุยได้แต่ลูกน้องบ่น เลยหาเหตุผลเข้าข้างตัวเอง เพื่อสร้างถนนแค่นั้นเอง)

ก็ถือว่า เป็นความโชคดี ที่ได้รู้ตัวตนของเขาว่า เขาเป็นคนขาดวินัย ไม่ตรงต่อเวลา และไม่เห็นความสำคัญของงานชิ้นเล็ก

เขาไม่คิดจะสร้างสิ่งที่เราเรียก ว่า เครือข่าย กับการทดลองงาน

เครือข่าย คือการทำงานชิ้นเล็ก แต่ให้มากชิ้น  เป้าหมายคือให้คนบันทึกเบอร์มือถือของเราเก็บไว้ ให้ได้จำนวนคนมากที่สุด  บางคน เขาอาจจะทดสอบเราโดยการให้ทำงานชิ้นเล็กก่อน เพื่อดูวินัย ดูการทำงาน ดูความรับผิดชอบ ดูว่าเขารักในงานที่ทำหรือไม่ โดยเฉพาะงานบริการและงานจิตสาธารณะ

หากแค่งานชิ้นเล็กๆๆ เขาไม่มีคุณสมบัติพอ แล้วงานชิ้นใหญ่  ๆๆ เขาจะทำได้หรือ หากเขาขาดคุณสมบัติ โดยเฉพาะเรื่อง เวลา เพราะมันจะเกี่ยวเนื่องกับคำว่า ความมีวินัย ความรับผิดชอบในตัวของเขา

 

สองมือตนเอง คิด วางแผน ลงมือทำ

มาตอนนี้ ก็หยุดหาดินสำหรับถมแล้ว เริ่มคิดว่าจะทำอย่างไรดี  คิดขึ้นได้ว่า กลัวอะไร เรามีสองมือ มีจอบ มีเสียบพร้อมในรถ

ลงมือทำเลย จนเสร็จ หลังจากทำเสร็จก็สะใจตัวเอง มาถึงบ้านก็ลงมืออัพเว็บเขียนกันสด เพื่อบันทึกความจำ เตือนตัวเอง  เพราะมันได้อะไรหลายอย่าง ที่นึกไม่ถึง ได้แนวคิดวางแผนในอนาคตในการจัดการ การจัดหาเครื่องมือ แนวคิดการทำอะไรต่างๆๆ มากมาย

แต่แน่ๆ ที่ได้คือ

 

หากทำอะไรด้วยจิตว่าง เรามักจะทำสำเร็จ และทำได้ดี

การวางแผนในงานทุกชนิด เป็นสิ่งที่สำคัญ โดยเฉพาะเมื่อเราทำคนเดียว แต่ถ้าจะให้ดี ต้องทำเป็นทีม แม้ว่าเขาไม่ใช้แรง แต่หากมีคนมาช่วยเสริมความคิดของเราในบางจุดหรือหากได้มีการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกัน มันจะทำให้งานทุกอย่างออกมาดี

ดีกว่าจะเป็นคนเก่งคนเดียว คิดคนเดียวทำคนเดียว

คนเรา ความเก่งมันไม่เหมือนกัน และความเก่งสามารถพัฒนากันได้ หากเราไม่ติดอยู่ในกรอบความคิดแบบตายตัว

มันจะแตกต่างกับคนที่กรอบความคิดแบบพัฒนา กลุ่มนี้เขาไม่คิดว่า เขาเก่งมาตั้งแต่เกิด แต่เขาคิดว่า งานทุกอย่างที่เขาทำคือสิ่งท้าท้าย อยากทำให้ได้ เมื่ออยากทำให้ได้ เขาก็เริ่มจะพัฒนาตัวเอง

สิ่งที่พัฒนาตัวเองได้ ให้ง่ายที่สุดคือการอ่านหนังสือ ถามผู้รู้ คนเราหากถามคนอื่นหรือหาข้อมูล เราจะโง่ไม่นานหรอก แต่หากเราไม่ถามหรือหาความรู้ เราจะโง่นานมาก

โดยเฉพาะคนที่มีกรอบความคิดแบบตายตัว ที่คิดว่า ความเก่งเกิดจากตัวเอง รู้หมดทุกอย่าง หรือพยายามอวดรู้ให้คนอื่นยอมรับ

เขาเรียกว่า Ego  จริงๆๆ เมื่อก่อน ก็เคยมีแนวคิดแบบนั้น จนมาเจอหนังสือ EGO IS THE ENEMY ตัวคุณคือศัตรู

มันเลยรู้ว่าบางที เราไม่เก่ง เพราะเหตุนี้เอง แต่ที่ผ่านมา เราคิดเอง ออเอง ว่าเราเก่ง

ยกตัวอย่างที่อ่านเจอ ไม่สามารถอ้างอิงแหล่งที่มาได้ เพราะจำไม่ได้แล้ว ต้องขอโทษมา ณ ที่นี้ด้วย

Ego can’t only kill relationships; it can also kill talents and gifts.
ตัวตนไม่เพียงแต่ทำลายความสัมพันธ์ แต่ยังทำลายความสามารถและพรสวรรค์ด้วย

You will only be able to find yourself when you quit talking about yourself.
เราจะหาตัวเองเจอเมื่อหยุดพูดถึงตัวเอง

สิ่งที่ทำให้งานนี้เสร็จ อย่างรวดเร็ว

กลับมาเรื่อง สองมือต่อ หลังจากหลุดไปเรื่องอื่นซะไกล จะลบเพื่อให้เนื้อหามันสั้น ก็เสียดาย เพราะพิมพ์ไปแบบมันลื่นไปเอง

ด้วยสองมือที่ไม่เคยทำงานหนัก ก็คิดว่า จะทำได้ไหม เพราะชีวิตที่ผ่านมาส่วนมาก ทำเฒ่าแต่เรื่องเพื่อน แต่พอลงมือทำจริง กลับเสร็จได้ภายใน 2 วัน  โดยเริ่มงานตอนเย็นของทุกวัน อากาศไม่ร้อน  จนถึงค่ำ

เพราะจิตที่ว่าง

เริ่มลงมือขุดเพื่อถมด้วยสองมือ ในวันแรก เพียงสาเหตุเดียว มันก็สร้างปัญหาทันที  นั้นคือะอยากให้เสร็จเร็วๆๆ  เลยรีบมาก ใช้แรงกับใช้กำลังกายอย่างเดียว ไม่ใช้สมอง วางแผน ผลสุดท้ายเหนื่อยอย่างมาก เหนื่อยอย่างบอกไม่ถูก และเริ่มท้อ เมื่อกลับไปมองงานทีทำ มันได้นิดเดียวเอง  สมองมันเริ่มสั่งว่า ไม่ไหว ร่างกายเริ่มล้า

และคิดจะกลับไปใช้แบบเดิม คือรอรถมาถมดิน แล้วจ้างรถไถมาดันให้เรียบ เพราะมันง่ายดี

กลับถึงบ้าน มานั่งคิด ในสภาพที่เหงี่อทั้งตัว  จังหวะนั้น พอดีพ่อเดินเล่น ข้างบ้าน ก็นึกถึงคำพูดพ่อทันที ที่แนะนำไว้ตั้งแต่เด็ก ในช่วงสอนแนะนำการทำสวน (ที่จริงในเชิงสอน และใช้ให้ทำมากกว่า  ทำเพราะถูกใช้ให้ทำ ในตอนนั้นเพราะยังเด็ก )

พ่อบอกว่าในการทำสวน หรือทำอะไรก็ตาม  อย่าทำอะไรที่รีบ หรือหนักจนเกินไป เพราะร่างกายรับจะรับไม่ได้ เมื่อร่างกายเรารับมันไม่ได้ มันจะเหนื่อยมาก เมื่อเหนื่อยมาก มันก็จะเกิดความเบี่อ พอเกิดเบื่อก็ไม่อยากทำ เมื่อไม่อยากทำ งานนั้นจะกลายเป็นสิ่งที่ยากทันที เมื่อคิดว่ายาก เราก็คิดว่าต้องไม่สำเร็จ แต่หากจะทำให้เสร็จเพราะสาเหตุใดก็ตาม  เราก็จะได้งานชิ้นนั้นที่ทำออกมาไม่ไดีพอ หรือทำเพื่อแค่ให้งานเสร็จอย่างเดียว แต่ความสมบูรณ์มันไม่มี  มันจะกระทบเป็นลูกโซ่

เลยคิดใหม่ ทำไหม่ วางแผนดูลักษณะของดิน ลับจอบ ลับเสียม เพื่อให้ความเร็วมีมากขึ้น

แล้วปล่อยจิตให้ว่าง  วางกรอบความคิดใหม่ว่า  ก็ตอนเย็น เป้าหมายคือการออกกำลังกายอยู่แล้ว  เท่ากับว่าตอนนี้ เรามีกิจกรรมให้ออกกำลังกายทุกวัน ได้แค่ไหนเอาแค่นั้น

ให้คิดว่ามันเป็นเรื่องสนุกได้เรียนรู้ แม้ว่าจะเป็นการขุดดิน เสร็จตอนไหน อย่างไร ก็ช่าง

เลยเริ่มใหม่

มันก็แปลก พอเปลี่ยนแนวคิดใหม่ ความเหนื่อยมันหายไป มีก็ไม่มาก และรู้สึกว่างานได้มากขึ้น

จนเสร็จตามเป้าหมาย

สรุป ความคิดของเรานี่เอง ทำให้เราเหนื่อย หรือไม่เหนื่อย

หากเราคิดว่าทำไม่ได้ มันก็ทำไม่ได้ แต่หากเราคิดว่าทำได้ ก็ต้องทำให้ได้

ทุกๆๆ อย่าง งานมันจะสอนเราเอง จนสำเร็จ ดังที่ต้องการ

มันเลยได้แนวคิดที่ยิ่งใหญ่ว่า

การทำงานทุกอย่าง หากเราลงมือทำจริง แม้ว่าจะไม่ผ่านหรืออย่างไรก็ตาม

อย่าหยุดทำ  แม้ในบางเรื่อง เราไม่รู้จะถามใคร หรือหาข้อมูลจากไหน อย่างไร

แต่ หากเราไม่ยอม ครูที่จะสอนเราเอง

คืองานที่เราทำ มันจะเป็นครูที่สอนเรา สิ่งที่งานสอนเราคือในสิ่งที่เราทำผิดพลาดหรือทำแล้วไม่ได้ดังที่เราต้องการ

เมื่อเรารู้เราก็แก้ไข  ยิ่งทำมาก งานก็จะยิ่งสอนเรามาก

แต่ สิ่งที่ได้แน่นอนในการทำครั้งนี้คือ  แนวทางการพัฒนาการในการขุด การใช้จอบ และเสียบ ในลักษณะงานที่แตกต่างกัน

นี่คือสิ่งที่ใครจะคิดว่าแค่ สองมือ กับจอบกับเสียบ มันจะเป็นบทความได้ยาวขนาดนี้  ……..