ทอเช้าฝนหน้าหยุดตก

เข้าไปดูในกรมอุตุนิยมวิทยา

ยังงงทุกทีว่า ทำไมตั้งชื่อกรมอุตุนิยม แล้วต่อท้ายด้วยวิทยา  ลองเข้าไปค้นหาความหมายพบว่า

“คำว่า อุตุ มี ๒ คำ คำหนึ่งใช้ในภาษาปาก หมายถึง สบาย ใช้แก่กริยานอนหรือหลับ เช่น ฝนตกพรำอย่างนี้ นอนอุตุอยู่ในบ้านดีกว่าออกไปเที่ยวข้างนอก. ดึกแล้วใคร ๆ คงหลับอุตุกันหมด มีแต่เราต้องเฝ้ายามอยู่คนเดียว.

คำว่า อุตุ อีกคำหนึ่ง เป็นคำยืมจากคำบาลีว่า อุตุ ซึ่งตรงกับคำสันสกฤตว่า ฤตุ. ภาษาไทยใช้ อุตุ ในความหมายว่า ลมฟ้าอากาศที่เปลี่ยนแปลงไปตามฤดูกาล ปรากฏในคำว่า อุตุนิยมวิทยา ซึ่งหมายถึงวิชาว่าด้วยเรื่องราวของลมฟ้าอากาศ. กรมอุตุนิยมวิทยา เป็นหน่วยงานที่ทำหน้าที่เฝ้าดูและตรวจสภาพลมฟ้าอากาศ พยากรณ์ และแจ้งเตือนแก่ประชาชน นิยมเรียกสั้น ๆ ว่า กรมอุตุ หรือ อุตุ เช่น วันนี้อุตุบอกว่าฝนจะตก จะไปไหนอย่าลืมเอาร่มไปด้วย

เป็นอันว่าเข้าใจหายงงเสียที ส่วนมากมักจะแปลตามภาษาปาก เลยงงนิด  หากแปลตามภาษาปาก หมายถึงวิชาที่ว่าด้วยการนอนหลับสบาย  แต่พอมาอ่านความความหมายที่สองคือ วิชาว่าด้วยเรื่องราวลมฟ้าอากาศ มันเข้าท่ากว่า แต่ยังงง นิด คำว่า นิยมที่มันแรกเข้ามามันเกี่ยวอะไรด้วย คงต้องหากันต่อไป

จนมาพบอีกทีหนึ่ง  http://www.geog.pn.psu.ac.th/CAIClimate/1Introduction49.pdf บอกว่า อุตุนิยมวิทยา เป็นคำประสม ระหว่าง

อุตุ แปลว่า ฤดู

นิยม แปลว่า การกำหนด

วิทยา แปว่า วิชาความรู้

สรุปรวมกันแล้ว อุตุนิยมวิทยา แปลว่า วิชาความรู้ที่ว่าด้วยการกำหนดฤดู

เป็นอันว่าเข้าใจเรียบร้อย กับคำว่า อุตุนิยมวิทยา

รู้สึกว่าเว็บไซต์ของกรมอุตุนิยมวิทยา จะมีการพัฒนามากขึ้น มาพร้อมกับเนื้อหาที่มากขึ้น มาพร้อมกับการอ่านและดูอยากมากขึ้น เพราะที่เข้าไปดูส่วนมากในเรื่องแผนที่อากาศ กับการวิเคราะห์ภาพถ่ายในแต่ละวัน ส่วนอย่างอื่นไม่ค่อยอยากดูเท่าไร

แต่ชื่นชมที่มีการพัฒนาดีขึ้น คนอื่นที่เขาเข้าอ่านเขาจะได้ความรู้มากขึ้น ส่วนตัวแล้วเข้าไปดู 2 อย่างเท่านั้น

จากที่ฝนตกหนักติดต่อกันหลายวัน และพยากรณ์อากาศ ว่าตกถึงวันนี้ รู้สึกว่าจะตรง ตอนนี้ฝนเริ่มแล้งแล้ว เข้าไปดูแผนที่อากาศ เมฆทำท่าจะเคลื่อนหายไปจากพื้นที่ของอำเภอบ้านเรา

พอได้หายใจคล่องหน่อย  ฝนตกมันดี แต่ตกมากมันทำงานลำบาก กระทบไปหมด โดยเฉพาะคนที่หารายได้จากการกรีดยางหรือตัดยาง แทบไม่ได้ตัดเลยเป็นเดือนสองเดือนแล้ว เมื่อยางไม่ได้ตัดมันมีผลกระทบไปหมดเรื่องค่าใช้จ่าย

วันนี้ตกทั้งแต่เช้า บ่ายค่อยๆๆ แล้ง ถือโอกาสออกไปเที่ยวในเมือง ในตลาดคนมากเป็นพิเศษ น่าจะเป็นที่ฝนตกหลายวันออกจากบ้านลำบาก พอฝนหยุดตก คนเลยพร้อมใจกันออกมาหาอะไรกินที่ตลาด

อยู่บ้านนอกมันดีอย่าง เรื่องอาหารการกินมันหาง่าย ขอให้มีข้าวสาร เป็นอันพอ ส่วนเรื่องกับข้าว หาได้ไม่ยาก  อีกอย่างมันปลอดภัยด้วย เพราะส่วนมากทำกินกันเอง

วางเป้าไว้แล้ว ว่าจะปลูกผักกินเอง ซื้อเมล็ดผัก เตรียมพื้นที่ไว้แล้ว แต่ฝนตกหนักไม่ได้ลงมือเลย คิดว่า หลังจากแล้งหน้าจะได้ลงมือปลูกผักที่ชอบไว้กินเอง

งานปลูกผัก เมื่อก่อนคิดว่าง่าย แต่ พอศึกษาดูแล้ว มันไม่ยาก แต่ไม่ง่ายเหมือนกัน มีหลายขั้นตอนเหมือนกันหากต้องการให้ผักออกมาสวย สมบูรณ์ และคุ้มค่ากับเวลาที่เสียไป

การปลูกผักมี 3 ขึ้นตอน

อย่างแรก เพาะเมล็ดก่อน อาจจะเอาใส่กระดาษชำระที่เอาไปรดน้ำให้เปียกแล้วเอา เมล็ดผักมาวาง หรือใช้วิธีทำดินเพาะในถาดหลุม หรืออะไรก็ได้ที่สามารถใส่ดินเพาะได้ ในการทำดินเพาะที่ได้ผลที่ลองมาแล้ว ให้ใช้ทรายร่อนให้เหลือแต่ทรายละเอียด เอามาผสมกับขุยมะพร้าวที่ร่อนเอาเฉพาะที่เป็นขุดไม่มีเส้น เมื่อผสมสองอย่างนั้นเสร็จ หากมีแกลบดำให้ผสมลงไปด้วย รดน้ำให้เปียกให้พอดีหรือที่เขาเรียกว่า รดน้ำให้ชุ่ม แล้วเอามือหรืออะไรก็ได้ลากให้เป็นร่อง หยอดเมล็ดลงไป

ต่อมา เมื่อเมล็ดที่เราเพาะ ไม่ว่าจะในกระดาษชำระหรือดินเพาะ เริ่มงอกมา มีใบ เหมาะกับการแยกได้แล้ว ให้แยกไปปลูก หรืออาจจะเอาใส่ถุงดำก่อนก็ได้ เมื่อโตขึ้นมาอีกนิดค่อยเอาลงแปลง

หรือไม่หากระถางใหญ่ ไม่ต้องลงแปลง ปลูกมันในกระถางเลย

เมื่อก่อนเคยคิดว่าพวกนี้มันง่าย แค่เอาเมล็ดไปโรยไว้ในแปลงที่ทำไว้ ปล่อยให้มันโต แล้วค่อยไปตัดมากิน สรุปสุดท้ายแบบนั้นมันได้เหมือนกัน แต่เปอร์เซ็นการงอกมันน้อย เพราะดินแปลงที่เราทำไว้อาจจะไม่เหมาะสมกับเมล็ดที่เราโรยลงไป

ต้องใช้วิธีการเพาะเมล็ดก่อน แล้วค่อยแยกไปปลูก

ของทุกอย่างมันต้องเรียนรู้จริงๆๆ แม้ว่าจะเคยทำมาในโรงเรียน แต่มันแค่แนวทาง ทุกสิ่งทุกอย่างมันต้องเริ่มจากการลงมือทำแล้วประสบการณ์นั้นแหละจะสอนเรา

จากที่ฝนตกหลายวัน และนั่งเขียนบทความเรื่อง I2  ไม่ค่อยได้ออกจากบ้าน รู้สึกว่ามันมีผลเสียต่อสุขภาพเช่นกัน ร่างกายมันไม่ค่อยกระชับกระเชง นอนเล่นไม่ค่อยหลับเหมือนตอนที่สภาพอากาศปกติ

อากาศปกติมีกิจกรรมกลางแจ้ง ทำอย่างนั้น ทำอย่างนี้ พอนอนเล่น มักจะหลับทุกที น่าจะเกิดจากความเหนื่อย แต่ พอฝนตกไม่ได้อะไร นอนไม่ค่อยหลับ

นับว่าโชคดีที่เกิดมาเป็นคนบ้านนอก (นอนคิดอีกครั้งในวันนี้) คนบ้านนอกรู้จักกันหมด ออกทำกิจกรรมต่างๆๆ กลางแจ้งได้ตลอดเวลา ตื่นขึ้นมาระยะทาง 10 กม.ขับรถไปนั่งเล่น ไปกินกาแฟ หรือกินข้าวต้ม หรือไม่ตอนเย็นเบื่อออกไปหาอะไรกิน ระยะ 10 กม.ขับรถแบปเดียว และคนรู้จักกันหมด

กลับกันมานั่งนึกสภาพ หากเกิดมาเป็นคนในเมืองตื่นขึ้นมาเจอกับสี่เหลี่ยมของรั้วบ้าน จะออกจากบ้านแต่ละทีมันหลายเรื่อง อากาศความบริสุทธิ์ มันไม่มีด้วย

แต่ มานึกดูอีกที อาจจะเป็นความชอบของเขาก็ได้ เขาชอบแบบนั้น เราชอบแบบนี้ ทุกสิ่งทุกอย่างจะเอาบรรทัดฐานของตัวเองมาวัดกันไม่ได้ เราว่าเรามีความสุขแบบนี้ แต่เขาอาจจะไม่ชอบ เขาชอบความสุขแบบของเขา

แต่ยังย้ำคำเดิมว่า โชคดีที่เกิดมาเป็นเด็กบ้านนอก